• बिहीबार १२-१५-२०८०/Thursday 03-28-2024
रंगमञ्च

कविले शेखमा के देखे ?

म शेख मुजीब हुँ

काठमाडौं । बङ्गबन्धु शेख मुजीबुर रहमानको १०० औ जयन्तीको अवसरमा काठमाडौंको वान वर्ल्ड थिएटरले फेसवुक लाइभ मार्फत 'म शेख मुजीब हुँ' भोलि मङ्गलबार मञ्चन गर्ने भएको छ।

 

नाटकमा स्वतन्त्रता सङ्ग्रामका अग्रणी मुजीबुर रहमानले  शंखनाद गरेको स्वतन्त्रताको आवाजलाई  एकल नायकको 'महाकाव्यात्मक संवाद' मार्फत प्रस्तुत गरिएको छ। बंगाली-स्वीडेनका कवि अनीसुर रहमानले लेखेका महाकाव्यमा नेपाली रंगकर्मी राजकुमार पुडासैनीले आफनो प्रस्तुति देखाउँदै छन् । उक्त नाटक नेपाली र अंग्रेजी भाषामा प्रदर्शन हुनेछ। 

 

बङ्गाली भाषामा लेखिएको महाकाव्य 'मनोबाद' ले २० औं शताब्दीको भारतीय उपमहाद्वीपको शेख मुजीबुर रहमानको आवाज मार्फत स्वतन्त्रता संग्रामलाई चित्रण गरेको छ। बेलायती औपनिवेशिक कालदेखि लिएर उनको नेतृत्वमा स्वतन्त्र भएको बंगलादेशको प्रारम्भिक चरणसम्म यस काव्यात्मक संवादुमा समेटिएको छ। अन्तत : भाषाको मर्मसगँ श्वासप्रश्वास गरेको त्यो राजनीतिक संघर्षले भाषा उन्मुक्तिको बाटो हुँदै  बङ्गलादेश जन्माएको थियो। 

 

उत्पादनले विविध अपिल विस्तार गर्न बंगालीमा केही प्रतीकात्मक संवादहरू महाकाव्यमा प्रस्तुत गरिएको छ भने  जहांगीरनगर युनिभर्सिटी थिएटरका शिक्षक मोहिबुर रउफ शैबल लगायत आफ्ना विद्यार्थीहरू, नवरिन निपु, हृडी बसकको बंगला आवाजलाई यसमा समावेश गरिएको छ।
 

बंगला भाषामा लेखिएको 'महाकाव्यत्मक सम्बाद' २० औं शताब्दीको भारतीय उपमहाद्वीपको शेख मुजीबुर रहमानको आवाज मार्फत स्वतन्त्रता संग्रामको चित्रण गर्दछ। यो राजनीतिक संघर्ष धेरै हदसम्म आफ्नै भाषाको र अधिकारको संघर्ष थियो।

 

यस महाकाव्य मनोबाद यसअघि युरोप र एशियाका विभिन्न थिएटर र विश्वविद्यालयहरूमा जहांगीरनगर विश्वविद्यालय, लुन्ड विश्वविद्यालय, वाइक फोलख्ग्स्कोला र वेल्स युनिभर्सिटी ट्रिनिटी सेन्ट डेभिड जस्ता विभिन्न भाषाहरूमा प्रस्तुत भइसकेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय पब्लिकेशन  हाउस, ड्र्याकोपिस प्रेसले यो अंग्रेजी संस्करणको संयुक्त राज्य अमेरिका र यूरोपमा सँगै ल्याइरहेको छ।

 

ढाका विश्वविद्यालय र स्टकहोम विश्वविद्यालयमा शिक्षित, कवि र नाटककार अनीसुरको लेखकत्व बंगलादेश र स्कान्डिनेभियामा आधारित छ। स्विडेनी लेखक यूनियनको बोर्ड सदस्य अनीसुरको साहित्यिक कार्यहरूमा गद्य, कविता, नाटक, उपन्यास, छोटो कथा र बच्चाहरूको लागि पुस्तकहरू सामेल छन्। उनका नाटकहरू एशिया र युरोपका थिएटरहरूमा प्रस्तुत भएका छन्। 

 
सारांश

 

पाकिस्तान बाट लन्डन।


लन्डन देखि दिल्ली।


दिल्लीदेखि ढाका।


त्यसपछि स्वतन्त्र बंगलादेशमा।
 

यी लाइनहरू अनीसुर रहमानको शेख मुजीबिर रहमानको स्वरमा लेखिएको काब्यको अन्तमा पढ्न पाइन्छ । तिनीहरू यस महाकाव्यमा भएका श्लोकहरू हुन् जुन यस साहित्यिक कार्यमा केन्द्रित विषयवस्तुहरूको अन्वेषणलाई सम्झन्छन्। यी विषयहरूमा, कल्पना र वास्तविकता, अहिलेको सार र एक अन्तर्राष्ट्रियता हो जसले समानताको माग गर्दै सांस्कृतिक सम्मान कायम गर्दछस साथै भिन्न धार्मिक दृष्टिकोण र भाषाको महत्त्व र यसको रचनात्मक प्रयोगको लागि खुलापनको माग गर्दछ । यो कामले दुई परिप्रेक्ष्यलाई समाहित गर्दछ, निस्सन्देह, अनीसुरको (लेखक र कवि) र बंगाली राष्ट्रका पिता शेख मुजीबको।

 

उक्त टुक्राले पाकिस्तानको निर्माण र अन्ततः स्वतन्त्र बंगलादेशको राजनीतिक र सांस्कृतिक आधार, र प्रभावको खोजी गर्दछ। उनी सक्रियता र राजनीतिमा रहेको आफ्नो गति  र मुस्लिम र हिन्दुहरुको लागी निष्पक्ष र न्यायपूर्ण बंगालको लडाईमा रहेको उनको भूमिकालाई विचार गर्दछन् । पाण्डुलिपिमा मिति र महत्वपूर्ण राजनैतिक घटनाहरू भरिएका छन् जसलाई वैरागी र अकाट्य रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ र यसैले महान् राजनीतिज्ञ र वक्ताको घोषणाहरूको रूपमा यिनीहरूलाई उभ्याउन मिल्छ, काव्यात्मक कथामा यसलाई दृढतापूर्वक प्रस्तुत गरिएको छ । यो समय हामीलाई पनि मानिस बन्ने समय हो । 


म शेख मुजीब, एक महाकाव्य मोनोलग


लेखक :अनीसुर रहमान 


कलाकार : राजकुमार पुडासैनी


सहयोगी : सन्देश शाक्य


भाषा : नेपाली, अंग्रेजी


वान वर्ल्ड थिएटर, काठमाडौं, नेपाल

प्रतिकृया दिनुहोस
सम्बन्धित समाचार